หลายๆคนหลีกเลี่ยงการไปพบทันตแพทย์ เนื่องจากกลัวว่าจะรู้สึกเจ็บ ทำให้ละเลยการตรวจสุขภาพฟันและขูดหินปูนที่ควรทำทุก 6 เดือน หรืออย่างน้อยปีละครั้ง ซึ่งเป็นการรักษาทันตกรรมพื้นฐานเบื้องต้นที่จะทำให้เรามีสุขภาพฟันที่ดี
ในบทความนี้คุณหมอได้สรุปประเด็นที่น่าสนใจเกี่ยวกับการขูดหินปูนไว้ รวมถึงได้ตอบคำถามที่หลายๆคนสงสัยว่า “ขูดหินปูนเจ็บไหม”
ขูดหินปูนเจ็บไหม?
การขูดหินปูนในช่วงที่ยังมีหินปูนสะสมไม่มากนัก คนไข้มักไม่รู้สึกเจ็บ แต่หากปล่อยทิ้งไว้นานจนเริ่มมีหินปูนสะสมใต้เหงือก มีเหงือกอักเสบ การขูดหินปูนก็อาจทำให้รู้สึกเจ็บอยู่บ้าง แต่จะไม่เจ็บมากจนต้องฉีดยาชา ยกเว้นแต่ในกรณีที่คนไข้เป็นโรคปริทันต์
โรคปริทันต์ เกิดจากการสะสมของคราบจุลินทรีย์และหินปูนบริเวณใต้เหงือกเรื้อรังเป็นระยะเวลานาน ซึ่งการรักษาจะยุ่งยากซับซ้อนกว่า ค่าใช้จ่ายสูงกว่า และเนื่องจากต้องมีการขูดลึกลงไปใต้เหงือกเพื่อทำความสะอาดหินปูนที่สะสมอยู่ใต้เหงือก การรักษาโรคปริทันต์ก็อาจจะทำให้รู้สึกเจ็บมากกว่าขูดหินปูนทั่วไป
การขูดหินปูนมีค่าใช้จ่ายไม่มาก แต่ได้ผลลัพธ์ในการดูแลสุขภาพช่องปากดีเยี่ยม : ขูดหินปูน ราคา
การขูดหินปูน
การขูดหินปูน คือ การกำจัดคราบจุลินทรีย์และหินปูนที่เกาะอยู่บริเวณขอบเหงือกและตามซอกฟัน ซึ่งมักเป็นจุดที่คนไข้แปรงได้ไม่สะอาด ทำให้เกิดการสะสมของคราบอาหารและเชื้อจุลินทรีย์ เมื่อคราบเหล่านี้สะสมเป็นเวลานาน ก็จะเกิดการตกตะกอนของธาตุแคลเซียมในน้ำลาย กลายเป็นคราบหินปูนแข็ง ซึ่งมีทั้งส่วนที่พ้นขอบเหงือกซึ่งจะสังเกตเห็นได้ กับส่วนที่อยู่ลึกใต้เหงือกซึ่งมองไม่เห็น
การขูดหินปูนเป็นหนึ่งในทันตกรรมป้องกันที่สำคัญ ซึ่งช่วยดูแลรักษาสุขภาพช่องปาก รวมถึงป้องกันและแก้ไขปัญหาเหงือกอักเสบ มีกลิ่นปาก ที่มีสาเหตุมาจากการสะสมของหินปูน ซี่งหากทิ้งไว้เป็นระยะเวลานานจะนำไปสู่การเป็นโรคปริทันต์
การขูดหินปูน ทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือทางทันตกรรมที่มีแรงสั่นสะเทือนความถี่สูง ค่อยๆกระเทาะหินปูนให้หลุดออกจากตัวฟัน แล้วใช้เครื่องขัดฟัน แบบหัวยางนิ่ม (prophylaxis rubber cup) หรือ แบบแรงดันน้ำ (airflow) ขัดคราบสกปรกที่เหลืออยู่บริเวณผิวเคลือบฟันให้สะอาดหมดจด
ภาพแสดงชุดเครื่องมือขูดหินปูนและขัดฟัน
ขูดหินปูนต้องฉีดยาชาไหม?
การขูดหินปูนโดยทั่วไปในช่วงที่ยังมีหินปูนไม่มาก มักไม่รู้สึกเจ็บขณะขูดหินปูน ไม่จำเป็นต้องฉีดยาชา แต่หากปล่อยทิ้งไว้นานจนเป็นโรคปริทันต์ การกำจัดหินปูนออกให้หมดเพื่อฟื้นฟูสภาพของเหงือกและฟัน บางกรณีจำเป็นต้องใช้ยาชาช่วยเพื่อให้การรักษาเป็นไปได้อย่างสะดวก
โดยในตำแหน่งฟันบน อาจต้องฉีดยาชาหลายตำแหน่ง เพราะเป็นการฉีดยาชาเฉพาะที่ ส่วนในฟันล่างสามารถฉีดยาชาบล็อคทั้งด้านซ้ายและขวาได้ จึงฉีดแค่ 2 ข้างก็เพียงพอสำหรับตำแหน่งฟันล่างทั้งหมด
ขูดหินปูนแล้วเลือดออก
การขูดหินปูนโดยปกติอาจมีเลือดออกซึมๆได้ โดยเฉพาะถ้าคนไข้มีอาการของโรคเหงือกอักเสบ แต่เลือดจะหยุดได้เองในเวลาไม่นานนัก ซึ่งไม่ใช่เรื่องที่น่ากังวล
บางครั้ง (ซึ่งพบไม่บ่อย) ก็อาจมีเลือดออกซึมๆจากบริเวณที่ขูดหินปูน เนื่องจากบังเอิญมีเศษหินปูนที่เหลือติดค้างอยู่ใต้เหงือก
ส่วนในกรณีคนไข้ที่มีปัญหาของโรคเลือดบางอย่าง ซึ่งทำให้เลือดแข็งตัวช้า หรือรับประทานยาต้านการแข็งตัวของเลือด อาจพบได้ว่ามีเลือดออกผิดปกติหลังการรักษา กรณีเช่นนี้คนไข้จึงควรแจ้งข้อมูลตามที่ตนเองทราบแก่ทันตแพทย์ก่อนการรักษา
ขูดหินปูนแล้วฟันโยก
การที่หลังจากขูดหินปูนแล้วมีอาการฟันโยก แสดงให้เห็นว่าคนไข้เคยมีปัญหาเหงือกอักเสบและกระดูกหุ้มรากฟันบางส่วนละลายตัว ซึ่งหากเป็นไม่มากนักหลังจากขูดหินปูนและเกลารากฟันจนสะอาดแล้ว ต่อไปเหงือกจะแข็งแรงขึ้นทำให้ฟันแน่นขึ้น
แต่ถ้าเป็นโรคปริทันต์รุนแรง หรือมีปัญหาฟันสบกระแทกกันด้วย ฟันอาจจะไม่หายโยก หากคนไข้สังเกตว่า หลังขูดหินปูนฟันโยกมากผิดปกติและอาการไม่ดีขึ้น ควรเข้าพบคุณหมอเพื่อตรวจซ้ำและแก้ไขตามที่เหมาะสม
ตรวจสอบความถูกต้องของบทความโดย
ทพญ. ขนิษฐา สุรางค์ศรีรัฐ
