การฟอกสีฟัน คือ การทำให้สีฟันขาวขึ้นโดยใช้สาร Hydrogen peroxide ซึ่งมีคุณสมบัติสามารถแทรกซึมเข้าไปในผิวเคลือบฟันและทำปฏิกิริยาสลายสารที่ทำให้เกิดสีในผิวฟันได้โดยไม่ทำลายผิวเคลือบฟัน
การฟอกสีฟันแบ่งเป็นการฟอกสีฟันในคลินิกโดยทันตแพทย์ กับ การฟอกสีฟันด้วยตนเองที่บ้าน ซึ่งจะมีขั้นตอนที่แตกต่างกัน รวมถึงใช้ความเข้มข้นของน้ำยาฟอกสีฟันต่างกัน ส่วนในกรณีฟันสีเข้มบางซี่ พิจารณาใช้การฟอกสีฟันเฉพาะซี่ การทำวีเนียร์ หรือการปิดทับผิวฟันด้วยวัสดุคอมโพสิต
ส่วนใหญ่ฟันคนเราจะอยู่ในโทนสีเหลือง มีความสว่างของสีค่อนข้างมาก มีโทนสีต่างกันเล็กน้อยแยกออกเป็น A, B, C, D ดังภาพ ตามธรรมชาติบริเวณคอฟันมักจะมีสีเข้มมากกว่าปลายฟัน การฟอกสีฟันสามารถทำให้ฟันสีอ่อนลงได้อย่างน้อย 2 ระดับ ในโทนสีเดียวกัน อย่างไรก็ตาม ระดับของการเปลี่ยนสีฟันจากการฟอกสีฟันนั้นจะมีผลลัพธ์แตกต่างกันไปบ้าง ขึ้นอยู่กับปฏิกิริยาตอบสนองของแต่ละบุคคล
ฟอกสีฟันมีข้อเสียไหม?
การฟอกสีฟันมีความปลอดภัยสูงมาก ถ้าทำถูกต้องตามคำแนะนำและอยู่ในการดูแลของทันตแพทย์
กระบวนการฟอกสีฟัน สารฟอกสีฟันจะเข้าไปสลายสารที่ทำให้เกิดสีในฟัน ซึ่งสารดังกล่าวไม่ใช่สารที่เป็นองค์ประกอบของตัวฟัน มีเฉพาะสีเท่านั้นที่ถูกกำจัดออกไป การฟอกสีฟันจึงไม่ทำให้ผิวเคลือบฟันบางลง แต่ก็อาจมีผลข้างเคียงบ้าง ซึ่งตามปกติมักหายไปในเวลาไม่นาน ดังนี้
- เจ็บเหงือก ระคายเคืองเหงือก : เนื่องจากสารฟอกสีฟันมีสภาพเป็นกรดเล็กน้อย ในคนไข้ที่ใส่ตัวยาลงในถาดฟอกมากเกินไป หรือฟอกเสร็จแล้วไม่ได้ล้างตัวยาออกให้สะอาด บริเวณขอบเหงือกอาจโดนกัด ทำให้รู้สึกเจ็บเหงือกได้
- เสียวฟัน : เนื่องจากมีฟันผุ ฟันสึก หรือรอยอุดฟันมีการรั่วซึมตามขอบ หรือเนื่องจากเริ่มต้นใช้น้ำยาเข้มข้นมากเกินไป หรือฟอกนานเกินไป ดังนั้นการป้องกัน จึงต้องแน่ใจว่าได้อุดฟันที่ผุ สึก และแก้ไขวัสดุอุดที่เสื่อมสภาพให้ดีแล้ว และอาจพิจารณาลดความเข้มข้นของน้ำยาลง หรือใช้เวลาฟอกแต่ละวันน้อยลง หรือเว้นระยะออกไป ปกติอาการเสียวฟันจะค่อยๆหายไป ถ้าจำเป็นทันตแพทย์จะแนะนำให้คนไข้ใช้ยาสีฟันที่รักษาอาการเสียวฟัน หรือใช้น้ำยารักษาอาการเสียวฟันก็ได้
ฟอกสีฟันด้วยตัวเองที่บ้าน
การฟอกสีฟันด้วยตนเองที่บ้าน ทันตแพทย์จะพิมพ์ฟันเพื่อทำถาดฟอกสีฟันที่มีลักษณะพอดีกับรูปฟันบน/ล่างของคนไข้ และแนะนำวิธีการฟอกสีฟัน เพื่อให้สามารถใช้น้ำยาฟอกสีฟันและถาดฟอกสีฟันได้อย่างถูกต้อง
หากสีฟันเข้มมากและคาดหวังในผลลัพธ์สูง ควรฟอกสีฟันให้ขาวขึ้นพอสมควรภายในคลินิกก่อน ซึ่งทันตแพทย์จะใช้น้ำยาที่มีความเข้มข้นมากกว่า หลังจากนั้นจึงฟอกสีฟันด้วยตัวเองที่บ้านต่อไป เพื่อให้สีฟันขาวขึ้นและคงสภาพความขาวอยู่ได้นานๆ
ฟอกสีฟันราคาเท่าไร
ฟอกสีฟันในคลินิก (in office bleaching) ราคา 5,000 บาท
ฟอกสีฟันด้วยตัวเองที่บ้าน (home bleaching) ถาดใส่น้ำยาฟอกสีฟันที่บ้าน บน+ล่าง 2,500 บาท น้ำยาฟอกสีฟัน 2 หลอด 1,500 บาท
(กรณีที่มีถาดฟอกสีฟันอยู่แล้ว สามารถซื้อเฉพาะน้ำยาฟอกสีฟันได้)
ฟอกสีฟันอยู่ได้นานไหม
โดยทั่วไปผลลัพธ์จะคงอยู่ได้ 1-5 ปี ขึ้นอยู่กับการดูแลสุขภาพช่องปาก และอุปนิสัยในการรับประทานอาหารที่มีสีเข้ม ในระยะ 2 สัปดาห์แรก หลังจากฟอกสีฟันอาจมีสีฟันคืนกลับได้บ้าง เนื่องจากการคืนกลับของสภาวะการสูญเสียน้ำในระหว่างการฟอกสีฟัน (dehydration) ในระยะยาวสีฟันอาจเข้มขึ้นทีละน้อยๆ แต่จะไม่กลับไปสู่ระดับเริ่มต้นก่อนการฟอกสีฟัน
ซื้อน้ำยาฟอกสีฟันมาใช้เองโดยไม่พบทันตแพทย์ จะได้ผลไหม?
การฟอกสีฟันด้วยตัวเองที่บ้านนั้น จำเป็นต้องมีถาดฟอกสีฟันที่ทำมาพอดีกับลักษณะของฟันคนไข้แต่ละคน หากใช้ถาดฟอกสีฟันที่ไม่พอดีน้ำยาฟอกสีฟันจะไม่ได้สัมผัสกับผิวฟันอย่างเหมาะสม ประสิทธิภาพจึงลดลง ฟันอาจขาวขึ้นเพียงบางซี่ ไม่สม่ำเสมอกัน ซึ่งในกรณีเช่นนี้เมื่อกลับมาพบทันตแพทย์ การแก้ไขปัญหาจะยากขึ้นกว่าเดิม
นอกจากนี้ การที่ถาดฟอกสีฟันไม่พอดี น้ำยาฟอกสีฟันมักไหลออกจากถาด ทำให้ระคายเคืองเหงือก รวมถึงทำให้ต้องใช้ปริมาณน้ำยาฟอกสีฟันเปลืองมากขึ้นในแต่ละครั้งอีกด้วย
ฟอกสีฟันเบิกประกันสังคมได้ไหม?
ไม่ได้ สิทธิประกันสังคม 900 บาทต่อปีนั้น สามารถใช้บริการทางทันตกรรม คือ ขูดหินปูน อุดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด เท่านั้น ไม่ครอบคลุมถึงการฟอกสีฟัน
สีฟันที่เข้มขึ้นเกิดจากสาเหตุอะไร?
- การรับประทานเครื่องดื่มและอาหารที่มีสีเข้มเป็นประจำ เช่น ชา กาแฟ ยางผลไม้ คราบบุหรี่ ฯลฯ สารสีที่มีอยู่ในอาหารและเครื่องดื่มเหล่านี้สามารถซึมเข้าไปสะสมอยู่ในผิวเคลือบฟันทำให้ฟันมีสีคล้ำลง ซึ่งการขูดหินปูนไม่สามารถกำจัดสารสีที่สะสมอยู่ในผิวเคลือบฟันเหล่านี้ได้
- อายุมากขึ้นโดยปกติสีฟันมักจะเข้มขึ้น เนื่องจากมีการสร้างเนื้อฟันเข้าไปในตัวฟันทำให้ชั้นเนื้อฟันหนาขึ้น
- การได้รับยาเตตร้าไซคลิน การได้รับฟลูออไรด์ ในปริมาณมากเกินไปอย่างต่อเนื่องในช่วงวัยเด็ก
- ฟันที่รักษารากฟันอาจมีสีเข้มขึ้นเนื่องจากสีของวัสดุที่ใช้อุดภายในรากฟัน
- ฟันตาย เนื่องจากฟันผุทะลุโพรงประสาทฟัน
- ฟันที่ได้รับอุบัติเหตุถูกกระแทกอย่างรุนแรง ทำให้มีเลือดออกภายในตัวฟัน