ไม่รักษารากฟัน ถอนเลยได้ไหม?

เมื่อฟันผุมากจากปัญหาใดก็ตาม จนมีอาการปวดเนื่องจากการติดเชื้อในโพรงประสาทฟัน คนไข้จะไม่รักษารากฟัน ถอนออกเลยได้ไหม? ในบทความนี้ หมอได้รวบรวมคำถามและคำแนะนำ ที่เคยตอบไว้ เพื่อให้ผู้ที่กำลังมีข้อสงสัยต่างๆได้รับความรู้ความเข้าใจในเบื้องต้น

ทั้งนี้ แม้ปัญหาของแต่ละบุคคลอาจมีส่วนคล้ายกัน แต่ก็มักแตกต่างในรายละเอียด กรณีที่เป็นปัญหาเร่งด่วนหรือรุนแรง คนไข้ควรเข้ารับการรักษาจากทันตแพทย์โดยตรง จะดีที่สุดค่ะ

ฟันผุมากจนจะไม่เหลือเนื้อฟันอยู่แล้ว ถอนเลยได้ไหมไม่อยากรักษารากฟันน่ะค่ะ?

ถอนได้ค่ะ ถ้าไม่รักษารากฟันก็ควรจะรีบถอนดีกว่า ก่อนที่จะมีอาการอักเสบ ปวด บวม ซึ่งจะทำให้การรักษายุ่งยากมากขึ้นค่ะ

อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่พยาธิสภาพของฟันยังค่อนข้างดี การรักษารากฟันจะทำให้สามารถเก็บรักษาฟันซี่นั้นไว้ใช้งานได้เหมือนฟันปกตินานนับสิบปี อ่านเพิ่มเติมจากบทความ : รักษารากฟัน

ไม่อยากรักษารากฟัน ถ้าถอนฟันกรามออก จะจัดฟันได้ไหม?

คุณหมอหนูมีเรื่องอยากจะถามคะ ถ้าเราถอนฟันกรามล่างออกจะจัดฟันได้ไหม เพราะไม่อยากรักษารากฟัน มีวิธีไหนบ้างคะ?

หากมีฟันกรามล่างผุแล้วอยากถอนฟันมากกว่ารักษารากฟัน ควรตรวจดูก่อนว่ามีฟันกรามซี่สุดท้ายหรือไม่และตำแหน่งตรงหรือเอียงระดับใด ถ้าฟันซี่สุดท้ายไม่เอียงมากนัก โอกาสที่จะตั้งฟันและเลื่อนฟันมาปิดช่องว่างจากการถอนฟันก็เป็นไปได้ค่ะ

แต่ถ้าฟันคุดอยู่ในลักษณะนอนคงจะตั้งฟันยาก ต้องปรึกษาคุณหมอจัดฟันก่อนเพื่อเอกซเรย์และประเมินค่ะ ถ้าฟันซี่สุดท้ายอยู่ในลักษณะที่ตั้งไม่ได้ หรือตามแผนการจัดฟัน ไม่ควรถอนฟันด้านนั้น ก็ควรรักษารากฟันค่ะ

ถ้าไม่รักษารากฟัน แต่ถอนฟันกรามทั้งซ้ายขวาออก จะมีผลอย่างไรบ้าง?

ตอนนี้อายุ 20 ปี มีฟันผุอยู่ด้านบนทั้งซ้ายและขวาซี่ที่ 2 นับจากด้านใน เป็นฟันที่ใช้เคี้ยวอาหารพอดี อยากทราบว่า

1. ถ้าถอนแล้วมีผลต่อการรับประทานอาหารมากขนาดไหน?
2. จะมีปัญหาเรื่องฟันล้มมั๊ย มากขนาดไหน?
3. ถ้าถอนไปแล้วจะมีปัญหาอะไรที่ตามมาอีกบ้าง?

หมอตอบคำถามแต่ละข้อดังนี้นะคะ

1. ถ้าถอนฟันผุตำแหน่งนี้ทั้งซ้าย/ขวา ต้องมีผลต่อประสิทธิภาพในการบดเคี้ยวอาหารแน่นอนค่ะ เพราะเป็นตำแหน่งที่ใช้งานมากที่สุด
2. น่าจะมีปัญหาเรื่องฟันล้มมากพอสมควร เพราะเพิ่งอายุ 20 ปี เข้าใจว่าตำแหน่งฟันที่ผุน่าจะเป็นฟันกรามซี่แรก
3. หากถูกถอนฟันกรามซี่แรกไป ปัญหาที่จะเกิดตามมาคือ

• ฟันข้างเคียงล้มเอียงเข้าหาช่องว่างที่เกิดจากการถอนฟัน ฟันกรามซี่ในล้มเอียงมาข้างหน้า ฟันกรามน้อยทางข้างหน้าของช่องว่างล้มเอียงไปทางด้านหลัง และซี่ถัดมาจะล้มเอียงตามไปจนพบว่าบางคนมีฟันด้านหน้าห่างเนื่องจากถูกถอนฟันกรามได้
• ฟันคู่สบที่อยู่ด้านตรงข้ามกับช่องว่างจะยื่นยาวขึ้นมาเนื่องจากไม่มีคู่สบ
• ในระยะยาวหากรักษาสุขภาพช่องปากไม่ดีฟันที่ล้มเอียงจะมีปัญหาเรื่องโรคปริทันต์ หากเป็นรุนแรงเรื้อรัง อาจต้องสูญเสียฟันเหล่านี้ไปอีกก็ได้
• หากจะใส่ฟันเมื่อฟันเคลื่อนไปแล้วหรือเอียงจากแนวปกติแล้ว มักจะใส่ได้ไม่ดีเท่าที่ควรบางกรณีต้องจัดฟันแก้ตำแหน่งฟันที่เอียงให้ตรง แล้วจึงใส่ฟันปลอมได้ ทำให้คนไข้เสียเวลาเสียค่าใช้จ่าย

ดังนั้น หากสภาพฟันที่ผุอยู่ในสภาพที่อุดได้หรือรักษารากฟันได้ ควรอุดหรือรักษารากฟันดีกว่าถอนฟันค่ะ ส่วนหลังจากรักษารากฟันแล้วจะอุดได้หรือต้องใส่เดือย+ทำครอบฟันก็คงต้องปรึกษาคุณหมอที่รักษาให้ดูนะคะ ว่าเหลือเนื้อฟันมากน้อยเพียงใดค่ะ

ถ้าไม่อยากรักษารากฟัน และถอนฟัน 2 ซี่นี้ออก ก็ควรใส่ฟันปลอมทดแทนตำแหน่งที่ถอนฟันไป เพื่อให้ใช้งานบดเคี้ยวได้ตามปกติ และไม่เกิดผลเสียต่อฟันซี่อื่นๆค่ะ

ฟันตาย รักษาแล้วหายไหมคะ?

ฟันตายส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจาก ฟันผุ ฟันสึก ฟันร้าว ฟันแตก หรือเป็นโรคปริทันต์อย่างรุนแรง จนเกิดการติดเชื้อลุกลามเข้าไปถึงโพรงประสาทฟัน ฟันตายสามารถรักษารากฟันให้ไม่มีอาการเจ็บปวดและใช้งานได้ตามปกติค่ะ แต่ก็จะมีสภาพเป็นฟันตาย

โดยหากยังเหลือเนื้อฟันที่แข็งแรงพอก็จะบูรณะด้วยการอุดฟันหลังจากรักษารากฟันเรียบร้อยแล้ว หากเนื้อฟันที่เหลือไม่แข็งแรงก็ต้องบูรณะด้วยการใส่เดือยฟันและครอบฟันก็จะสามารถรักษาฟันให้ใช้งานได้ต่อไปค่ะ

ส่วนถ้าฟันตายเนื่องจากปัญหาโรคปริทันต์ ก็ต้องรักษารากฟันร่วมกับการรักษาโรคเหงือก และต้องติดตามดูแลรักษาเหงือกให้แข็งแรงอย่างสม่ำเสมอค่ะ

ถอนฟันหรือรักษารากฟันดี?

สวัสดีค่ะคุณหมอ หนูอายุ 20 ปี คือฟันกรามบนหนูผุ 1 ซี่ค่ะ จะถอนหรือรักษารากฟันดีคะ? ถ้าถอนฟันจะล้มมั้ย? จำเป็นต้องจัดฟันมั้ยคะ?

เบื้องต้นควรปรึกษาทันตแพทย์ก่อนว่าฟันกรามที่ผุนั้นสามารถอุดได้หรือไม่ ถ้าฟันผุมากแต่ยังไม่ถึงโพรงประสาทฟัน ไม่เคยมีอาการปวดก็สามารถอุดได้เลย ก็จะไม่ต้องพิจารณาถึงเรื่องจัดฟันหรือรักษารากฟันค่ะ

หากฟันผุถึงโพรงประสาทฟันก็มี 2 แนวทางคือ ถอน หรือรักษารากฟัน ถ้าการสบฟันเป็นปกติไม่มีปัญหาเรื่องการบดเคี้ยวหรือเรื่องความสวยงามก็ไม่จำเป็นต้องจัดฟัน ถ้าสภาพฟันที่ผุยังเหลือเนื้อฟันมากพอที่จะบูรณะได้ก็ควรรักษารากฟันแล้วบูรณะด้วยการอุดหรือครอบฟัน แต่ถ้าสภาพฟันผุมากจนบูรณะไม่ได้แล้ว เมื่อถอนออกก็ควรใส่ฟันปลอม ฟันตำแหน่งอื่นๆก็จะไม่ล้มค่ะ

หากต้องการต้องถอนจริงๆ หรือการสบฟันมีปัญหาที่ควรแก้ไขด้วยการจัดฟัน ก็ควรปรึกษาทันตแพทย์จัดฟันก่อนถอนฟันผุออกค่ะ เพื่อทันตแพทย์จัดฟันจะได้วางแผนการรักษาโดยรวมทั้งหมดก่อน การจัดฟันก็จะง่ายและได้ผลดีกว่าทำเมื่อฟันล้มแล้วค่ะ

จากการให้คำปรึกษาแบบสาธารณะ
ตอบคำถามโดย ทพญ.ขนิษฐา สุรางค์ศรีรัฐ