ไม่รักษารากฟัน ถอนเลยได้ไหม?

เมื่อฟันผุมากจากปัญหาใดก็ตาม จนมีอาการปวดเนื่องจากการติดเชื้อในโพรงประสาทฟัน คนไข้จะไม่รักษารากฟัน ถอนออกเลยได้ไหม? หากถอนฟันออกแล้วจะมีผลอย่างไร? ในบทความนี้ หมอได้รวบรวมคำถามและคำแนะนำ ที่เคยตอบไว้ เพื่อให้ผู้ที่กำลังมีข้อสงสัยต่างๆได้รับความรู้ความเข้าใจในเบื้องต้น

ทั้งนี้ แม้ปัญหาของแต่ละบุคคลอาจมีส่วนคล้ายกัน แต่ก็มักแตกต่างในรายละเอียด กรณีที่เป็นปัญหาเร่งด่วนหรือรุนแรง คนไข้ควรเข้ารับการตรวจรักษาจากทันตแพทย์โดยตรง จะดีที่สุดค่ะ

ฟันผุเป็นรูใหญ่มากถอนได้ไหม ไม่อยากรักษารากฟันน่ะค่ะ?

ถอนได้ค่ะ หากคนไข้ไม่ต้องการรักษารากฟันก็ควรจะรีบถอนฟันซี่ที่ผุนั้นออก โดยเฉพาะในกรณีที่ฟันซี่นั้นมีรอยผุลุกลามมากจนเนื้อฟันเหลือน้อยและความแข็งแรงของรากฟันไม่ดีนัก เนื่องจากถ้าปล่อยทิ้งไว้อาจมีอาการอักเสบ ปวด บวม ซึ่งจะทำให้การรักษายุ่งยากมากขึ้นค่ะ

รักษารากฟันหรือถอนดี?

สวัสดีค่ะคุณหมอ คือฟันกรามบนหนูผุ 1 ซี่ค่ะ จะถอนหรือรักษารากฟันดีคะ? ราคาเท่าไร? ถ้าถอนฟันจะล้มมั้ย? จำเป็นต้องจัดฟันมั้ยคะ?

ถ้าฟันซี่นั้นผุมากแต่ยังไม่ถึงโพรงประสาทฟัน ไม่เคยมีอาการปวด ก็สามารถอุดได้เลย ไม่ต้องรักษารากฟันค่ะ

หากฟันผุถึงโพรงประสาทฟันก็มี 2 แนวทางคือ “ถอน” (ค่าใช้จ่าย 800-1,000 บาท) หรือ “รักษารากฟัน” (ค่าใช้จ่ายประมาณ 10,000-20,000 ขึ้นไป ดูรายละเอียดเพิ่มเติม รักษารากฟันราคา)

ถ้าสภาพฟันที่ผุยังมีสภาพดี เหลือเนื้อฟันมากพอที่จะบูรณะได้ก็ควรรักษารากฟัน แต่ถ้าสภาพฟันผุมากจนบูรณะไม่ได้แล้ว เมื่อถอนออกก็ควรใส่ฟันปลอม ฟันตำแหน่งอื่นๆก็จะไม่ล้มค่ะ

แต่หากต้องการจัดฟัน อยู่แล้ว ควรปรึกษาทันตแพทย์จัดฟันก่อนถอนฟันผุออกค่ะ เพื่อจะได้วางแผนการรักษาโดยรวมทั้งหมดก่อน การจัดฟันก็จะง่ายและได้ผลดีกว่าค่ะ

ถอนฟันกรามทั้งซ้ายขวาออก จะมีผลอย่างไรบ้าง?

ตอนนี้อายุ 20 ปี มีฟันผุอยู่ด้านบนทั้งซ้ายและขวาซี่ที่ 2 นับจากด้านใน เป็นฟันที่ใช้เคี้ยวอาหารพอดี อยากทราบว่า

1. ถ้าถอนแล้วมีผลต่อการรับประทานอาหารมากขนาดไหน?
2. จะมีปัญหาเรื่องฟันล้มมั๊ย มากขนาดไหน?
3. ถ้าถอนไปแล้วต่อไปจะมีปัญหาอะไรที่ตามมาอีกบ้าง?

หมอตอบคำถามแต่ละข้อดังนี้นะคะ

1. ถ้าถอนฟันผุตำแหน่งนี้ทั้งซ้าย/ขวา ต้องมีผลต่อประสิทธิภาพในการบดเคี้ยวอาหารแน่นอนค่ะ เพราะเป็นตำแหน่งที่ใช้งานมากที่สุด
2. น่าจะมีปัญหาเรื่องฟันล้มมากพอสมควร เพราะเพิ่งอายุ 20 ปี เข้าใจว่าตำแหน่งฟันที่ผุน่าจะเป็นฟันกรามซี่แรก
3. หากถูกถอนฟันกรามซี่แรกไป ปัญหาที่จะเกิดตามมาในระยะยาว คือ

• ฟันล้ม : ฟันกรามซี่ในสุดล้มเอียงมาข้างหน้า ฟันกรามน้อยทางข้างหน้าของช่องว่างล้มเอียงไปทางด้านหลัง และซี่ถัดมาจะล้มเอียงตามไปจนพบว่าบางคนมีฟันด้านหน้าห่างเนื่องจากสูญเสียฟันกรามได้
• ฟันคู่สบที่อยู่ด้านตรงข้ามกับฟันที่ถอนยื่นยาวขึ้นมาเนื่องจากไม่มีคู่สบ
• ในระยะยาวหากรักษาสุขภาพช่องปากไม่ดีฟันที่ล้มเอียงซึ่งมักทำความสะอาดยาก อาจมีปัญหาเรื่องโรคปริทันต์ได้
• หากจะใส่ฟันปลอมเมื่อฟันเคลื่อนไปแล้วหรือเอียงจากแนวปกติแล้ว มักจะใส่ได้ไม่ดีเท่าที่ควรบางกรณีต้องจัดฟันแก้ตำแหน่งฟันที่เอียงให้ตรง แล้วจึงใส่ฟันปลอมได้ ทำให้คนไข้เสียเวลาเสียค่าใช้จ่าย

ดังนั้น หากสภาพฟันที่ผุอยู่ในสภาพที่อุดได้หรือรักษารากฟันได้ ควรอุดหรือรักษารากฟันดีกว่าถอนฟันค่ะ

ถ้าไม่อยากรักษารากฟัน และถอนฟัน 2 ซี่นี้ออก ก็ควรใส่ฟันปลอมทดแทนตำแหน่งที่ถอนฟันไป เพื่อให้ใช้งานบดเคี้ยวได้ตามปกติ และไม่เกิดผลเสียต่อฟันซี่อื่นๆในระยะยาวค่ะ

บทความที่เกี่ยวข้อง : ถอนฟันกราม ข้อมูลที่ควรทราบก่อน

ไม่อยากรักษารากฟัน ถ้าถอนฟันกรามออก จะจัดฟันได้ไหมคะ?

ในคนไข้อายุน้อย หากมีฟันกรามผุแล้วอยากถอนฟันมากกว่ารักษารากฟัน ควรตรวจดูก่อนว่ามีฟันกรามซี่สุดท้ายหรือไม่และตำแหน่งตรงหรือเอียงระดับใด (ฟันคุด) ถ้าฟันซี่สุดท้ายไม่เอียงมากนัก โอกาสที่จะจัดฟันเพื่อตั้งฟันและเลื่อนฟันซี่นั้นมาทดแทนช่องว่างจากการถอนฟันที่ผุก็เป็นไปได้ค่ะ

แต่ถ้าฟันกรามซี่สุดท้ายอยู่ในลักษณะนอนคงจะตั้งฟันยาก ต้องปรึกษาคุณหมอจัดฟันก่อนเพื่อเอกซเรย์และประเมินค่ะ ถ้าฟันซี่สุดท้ายอยู่ในลักษณะที่ตั้งไม่ได้ หรือตามแผนการจัดฟันไม่ควรถอนฟันด้านนั้น ฟันกรามซี่ที่ผุก็ควรรักษารากฟันจะดีกว่าค่ะ

จากการให้คำปรึกษาแบบสาธารณะ
ตอบคำถามโดย ทพญ.ขนิษฐา สุรางค์ศรีรัฐ